Nội dung chính
Khi ly hôn, ngoài những thủ tục pháp lý như viết đơn, quyền nuôi con,… thì phân chia tài sản là vấn đề phức tạp nhất. Để tránh chịu thiệt và tốn thời gian đôi bên, ta cần có hiểu biết về việc phân chia tài sản chung sau ly hôn. Hôm nay, các chuyên gia Nhân Duyên sẽ giúp bạn có những kiến thức pháp luật chính xác nhất về chủ đề này.
I. Thế nào là tài sản chung
Quy định tại điều 33, luật hôn nhân gia đình năm 2014, cụ thể tài sản chung bao gồm:
- Tài sản do vợ, chồng tạo ra. Thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng. Thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân.
- Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng. Trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.
- Tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung. Tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
- Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất. Tài sản đó dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng.
- Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó được coi là tài sản chung.
Với quy định này thì về nguyên tắc các tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân (từ ngày kết hôn đến ngày ly hôn hoặc khi một trong hai bên chết) đều coi là tài sản chung nếu không thể chứng minh đó là tài sản riêng.
II. Nguyên tắc phân chia tài sản chung sau ly hôn
Theo đó, về vấn đề chia tài sản sẽ được phân chia theo quy định tại điều 59, luật hôn nhân và gia đình năm 2014.
1. Nguyên tắc chia đôi 50/50
Được quy định tại khoản 2, điều 59, luật hôn nhân gia đình năm 2014 nhưng có tính đến các yếu tố sau:
- Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
- Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;
- Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp. Đảm bảo các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập
- Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.
Như vậy, có thể hiểu một cách đơn giản nguyên tắc chia đôi là mỗi bên được một nửa (1/2) giá trị tài sản đã tạo lập được trong thời kỳ hôn nhân. Tuy nhiên, người thẩm phán sẽ xét đến các yếu tố khác như: hoàn cảnh riêng của mỗi bên; công sức đóng góp; lỗi của các bên… nghĩa là không áp dụng một cách cứng nhắc việc chia đôi là 50:50 % giá trị tài sản. Linh hoạt hơn việc chia đôi là: 40:60 hoặc 45:55 % giá trị tài sản tạo lập được. Trên thực tế, trong những trường hợp đặc biệt chúng tôi đã thấy có thể chia tỷ lệ: 70/30 hoặc 80/20 vẫn được xem là hợp pháp và đúng luật.
2. Nguyên tắc chia tài sản chung bằng hiện vật
Tài sản chung của vợ chồng được pháp luật ưu tiên chia bằng hiện vật. Nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị. Bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.
3. Nguyên tắc tài sản riêng của ai thuộc sở hữu của người đó
Trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung. Trong trường hợp có sự sáp nhập, trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài sản chung, bên không nhận tài sản sẽ được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài sản đó.
III. Những lưu ý khi phân chia tài sản sau ly hôn
- Quy định của pháp luật về tài sản của vợ chồng. Hiện nay, pháp luật đã quy định rõ ràng về tài sản của vợ chồng. Cách phân chia tài sản khi ly hôn.
- Cách xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ, chồng.
- Khi ly hôn, tài sản của vợ chồng được phân chia như thế nào?
- Nghĩa vụ trả nợ của vợ, chồng khi ly hôn. Vấn đề nợ chung, nợ riêng khi ly hôn sẽ ảnh hưởng đến việc phân chia tài sản chung.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 59, Luật Hôn nhân gia đình 2014 thì việc chia tài sản khi ly hôn do các bên tự thoả thuận. Nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết. Do vậy, khi ly hôn, nếu chồng/ vợ không chịu chia tài sản thì bên còn lại có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết việc chia tài sản chung.
